کشورها
شهرها
رستوران ها
جاذبه ها
مراکز خرید
سوغات و غذا
مناسبت ها
فرودگاه ها
هتل ها
اگر روزی گذرتان به خیابان امام خمینی، بین خیابان شیخ هادی و خیابان ولیعصر، جنب
بانک ملت ، پلاک 249 افتاد به نمای ساده خانه ای دقت کنید که بر سر در آن با کاشی
نوشته شده : موزه مقدم
خانه مقدم، عمارتی بزرگ و مجلل و محل سکونت خاندان محمدتقی خان احتساب‌الملک از صاحب‌منصبان مشهور دربار قاجاریان و رئیس احتسابیه تهران و وزیر مختار ایران در برن سوئیس، بوده است. محمد تقی خان احتساب الملک از خاندان ترک نژاد مکدم بود و اجدادش این نام خانوادگی را به مقدم تغییر دادند. پدر احتساب الملک وزیر معارف دوره ناصری بود و پدر بزرگش (عباس قلی خان معتمد الدوله جوانشیر )نخستین وزیر عدلیه.
احتساب الملک دارای دو فرزند پسر به نام‌های حسن و محسن بوده است. حسن مقدم یکی از نویسندگان نوگرای ایران با نام هنری "علی نوروز" بوده که در جوانی بر اثر عارضه بیماری سل در فرانسه فوت می‌کند. از او نمایشنامه بسیار معروفی با عنوان "جعفرخان از فرنگ برگشته" بجای مانده است.
- دکتر مقدم
خانواده از عروس نا خواسته استقبالی نکرد. همچنین این زوج تا پایان عمر به صورت خود خواسته دارای فرزند نگردیدند و عمر خود را وقف حفظ میراث فرهنگی ایران نمودند. استاد مقدم به خدمت اداره هنر و باستان شناسی درآمد و به همراه مشهور ترین باستان شناسان در بسیاری از کاوش های باستان شناسی حضور یافت و همسرش نیز کارمند کتابخانه و موزه ملی ایران شد.
مقدم از بنیان گذاران دانشکده هنر های زیبای دانشگاه تهران و استاد ممتاز این دانشگاه بود. نشان دانشگاه تهران را او با الهام از تاریخ و فرهنگ کهن این دیار طراحی کرده است.
او اولین ایرانی است که به دریافت نشان لژیون دو نور از طرف ژنرال دو گل رئیس جمهور فرانسه مفتخر شده است. این نشان،بالاترین نشان کشور فرانسه است که ناپلئون بناپارت در سال ۱۸۰۲ آن را بنیان گذاشت. این نشان سه رده دارد که بالاترین رده آن شوالیه است و برای کمک‌های نظامی، فرهنگی، علمی یا اجتماعی به فرانسه و جهان به افراد اعطا می گردد
در دهه 40 شمسی و احتمالا بین سال های 1317 الی 1325 مقاله ای به قلم پروفسور پوپ (شرق شناس مشهور آمریکایی) و اسماعیل جمشیدی ( خبرنگار)، در مجله " سپید و سیاه" برگرفته از کتاب 16 جلدی پروفسر پوپ به نام " بررسی هنرهای ایران"، جلد 11، به چاپ رسید که در آن خانه مقدم را به عنوان گرانترین خانه جهان معرفی می نمود.
مقدم در سال 1351 خانه پدری خود را با تمام آثار ارزشمندش وقف دانشگاه تهران کرد و در سال 1366 دار فانی را وداع گفت و پس از فوت همسرش در سال 69، خانه در اختیار دانشگاه تهران قرار گرفت و در سال 1379 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2929 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. پس از در اختیار گرفتن خانه توسط دانشگاه بلافاصله موضوع شناسایی و ثبت اشیاء موجود در خانه توسط کارشناسان به اجراء در آمد. این امر به دلیل اهمیت و حساسیت آن چند سال طول می کشید. از سوی دیگر مرمت و بازسازی ابنیه موجود در خانه نیز به دلیل فرسودگی در دستور کار قرار گرفت. متأسفانه تلاش دانشگاه برای تامین اعتبار مورد نیاز بجایی نرسید و مدیریت دانشگاه تصمیم می‌گیرد که با اتکاء به اعتبارات تعمیراتی دانشگاه و با سپردن این مهم به مدیریت وقت باغ نگارستان (موزه هنرهای ملی ایران) رأساً آن را به انجام برساند. عملیات مرمت خانه مقدم در شهریور سال 1381 آغاز و در اردیبهشت 1385 به پایان می‌رسد. همزمان با بازسازی عمارت خانه مقدم، مرمت اشیاء تاریخی او نیز آغاز و تاکنون بخش مهمی از آنها مرمت و آماده نمایش شده است.
- ویژگی های بنا
از ویژگی‌های بارز این موزه همگون بودن نسبی فضای معماری با آثار تاریخی موجود در آن است، خانه با مساحتی برابر با 2117 مترمربع شامل سه حیاط بیرونی، اندرونی و سرایداری است. در گذشته وقتی حلقه بر در می زدی، غلام حسن، سرایدار پیر و وفادار خانه، در را به رویت می گشود. او هم باغبان بود و هم آشپز. گلها را آب می داد و از مهمان ها پذیرایی می کرد. در هنگامه انقلاب و برهه ای بعد از آن که ارتباط مقدم با دربار پهلوی بهانه ای برای مراجعه به این خانه بود، سرایدار، آبروی خویش در میان نهاد و خانه و اشیاء موجود در آن را از گزند حوادث در امان نگه داشت. عمری در این خانه زیست، ساکنان آن را تا پای تابوتشان همراهی کرد و سپس خانه و اموال آن را به دانشگاه سپرد و رفت.
- بخش های مختلف بنا
حیاط سرایداری (بخش اداری)
از این حیاط در ابتدا به عنوان مطبخ و محل سکونت مستخدمین و سرایداران استفاده
می‌شده است. این بخش از موزه که در قسمت جنوب شرقی آن واقع شده، به علت فرسودگی بیش
از حد با اندکی تغییر، مرمت و بازسازی، در حال حاضر به عنوان بخش اداری موزه مورد
استفاده قرارمی‌‌گیرد.
اتاق پذیرایی (سالن گاهنگاری)
این سالن محل کار، فعالیت‌های علمی و پذیرایی از میهمانان بوده است. در حال حاضر سعی شده که با بخشی از آثار و اشیاء تاریخی مجموعه موزه مقدم، توالی و تسلسلی از آثار تاریخی ایران در این سالن به نمایش گذارده شود که نشان دهنده فرهنگ‌های گوناگون، در دوره‌های مختلف تاریخی هستند. آثاری مانند: سفالینه‌ها، ابزارهای سنگی، مفرغ ها شیشه‌ها، مهرها
حوضخانه
این زیرزمین در دوره مظفری (1324-1313 ه.ق) همزمان با احداث خانه توسط احتساب الملک بنا شده است . تزئینات دیوارهای حوضخانه توسط دکتر مقدم از کاشی و قطعات ظروف سفالین برگرفته از آثاری نفیس متعلق به سده‌های چهارم تا سیزدهم ه.ق است که سیر و تحول صنعت سفال و کاشی ایران را به نمایش می گذارد.
اتاق قاجار (سالن زمستانی)
دکتر مقدم این محل را با آثاری از دوران زندیه و قاجاریه مانند: طاقچه گچبری زندیه از اصفهان، شومینه‌ای از قصر فیروزه، کاخ «فیروزه خانم» سوگلی ناصرالدین شاه، و غیره تزیین نموده است و به همین دلیل آنرا اتاق قاجار نامیدند. در حال حاضر نیز آثاری از دوران قاجار و پهلوی در این اتاق به نمایش گذارده شده است.
ساختمان اربابی(برج)
این ساختمان در سال 1345 ه.ش و به کمک دکتر ابوالقاسمی- یکی از شاگردان ایشان در دانشکده هنرهای زیبادانشگاه تهران- به شکل قلعه‌های قرون وسطی اروپا ساخته شده تا همسرش در ایران احساس غربت نکند. دکتر مقدم طبقه پایین بنا را به اتاق کدخدا تبدیل و در طبقه بالا نیز دو اتاق تعبیه می کند. یکی از اتاق‌های طبقه بالا را با کاشی‌ها و سفال‌های دوره‌های متخلف مخصوصا با کاشی‌های ذرین فام، فیروزه ای و مینایی مربوط به قرون 6،7 و هشتم هجری قمری که مربوط به دوره سلجوقی ایلخانی است، تزیین می کند و یکی از اتاق های دیگر این برج با قفسههای چوبی منبت کاری شده تزیین می شود. داخل این ویترین ها آثاری از وسایل تدخین مثل چپق، چوب سیگار، پیپ و کوزه قلیان ها را به شکل کلکسیونی بی نظیر جمع آوری کرده و از آنها نگهداری می کرده است.
ایوان قاجار
دکتر مقدم در ضلع شمالی برج، ایوانی را بر پایه چند ستون و طاق ساخته و آن را با استفاده از کاشی‌های دوران زندیه و قاجار تزئین نموده است. دروسط این ایوان حوضچه مرمری کوچکی متعلق به حمام فتحعلی شاه کار گذاشته شده که دکتر مقدم نقل کرده فتحعلی شاه هر روز صبح صورت و ریش بلندش را در این فواره می شسته است. آب از این حوضچه فوران کرده و از طریق یک جوی باریک به داخل استخر می‌ریزد. استخر یاد شده در حاشیه شمالی حیاط بیرونی واقع شده و در سال 1335 در جریان سفر دکتر مقدم به اسپانیا، از روی استخر و آب نماهای باغ الحمراء (باغی از دوران صدراسلام اسپانیا) الگو برداری و با استفاده از حوض یاد شده و تعدادی فواره قدیمی اجراگردیده است.
دیوار تجدد
دوحیاط اندرونی و بیرونی با دیواری شامل چند ستون مارپیچی و تعدادی طاق بر روی این ستون‌ها با تزیینات کاشی و پایه ستون‌های حجاری شده مانند پایه ستون‌های کاخ چهل ستون اصفهان از همدیگر جدا می‌شوند. دکتر مقدم این پایه ستون‌ها را در هنگام تخریب کاخ خواهر ناصرالدین شاه به این محل انتقال داده است. دیوار تجدد توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی و اجرا شده است.
کارگاه (کتابخانه)
این محل در حقیقت آتلیه محسن مقدم بوده که در سال 1337ه.ش ساخته شده است. این قسمت در حال حاضر به منظور نگهداری از کتاب‌های دکتر مقدم و دیگرکتاب‌های مرتبط با باستان شناسی و هنر تبدیل به کتابخانه شده است.
گلخانه
در ضلع شمالی خانه مقدم گلخانه‌ای مزین به کاشی‌های لعابدار قدیمی و ازاره های سنگی حجاری شده زیبا با مضمون گل و گیاه ایجاد شده است. زمانی که او و همسرش از فرانسه برمی گردند مدتی را در اتاقی که در آن زمان گلخانه بوده، زندگی می کرده اند. دکتر مقدم این اتاق را خراب و به جای آن گلخانه می سازد و با کاشی‌های دوره قاجاری آن را تزیین می کنند. کنار این اتاق نیز ایوانی به نام ایوان قاجاری می سازد.
اتاق نشیمن
این اتاق محل اصلی زندگی دکتر محسن مقدم و همسرشان بوده است. در حال حاضر در این اتاق علاوه بر نقاشی‌های صفوی و قاجاری تعدادی قلمدان، جعبه و کارت های بازی گنجفه که نوعی بازی ورق است و نیز نقاشی‌هایی که توسط دکتر مقدم کشیده شده به نمایش درآمده است.
